In artikelen over startups wordt vaak gespiegeld aan de groten der aarde, zoals AirBnB en Uber. Geen wonder dat veel ondernemers hun plannen baseren op de werkwijzen van deze Unicorns. De vraag is hoe verstandig dit is. Immers, deze zijn niet bepaald "peer group" gezien de hoeveelheid mensen en middelen waarmee zij werken. Hun challenge met het establishment is niet te vergelijken met de "challenger" zoals die zoals die ooit bedoeld was, want zij zijn (gefund door) het nieuwe establishment..
Steeds weer diezelfde voorbeelden
Zelfs in opleidingen, trainingen en workshops voor ondernemers (in spe) worden bijna altijd dezelfde voorbeelden aangehaald ter illustratie van hetgeen daarvoor of daarna in meer theoretische vorm wordt beoogd over te brengen. Altijd weer de Unicorns of de mega brands die als voorbeeld worden genoemd en geroemd.
Het gevolg is dat we diezelfde vergelijkingen als onderbouwing voor keuzes terug zien in veel pitches van ondernemers met briljante ideeën, met dat verschil dat men op zoek is naar een paar ton of paar miljoen om deze vergelijking in de praktijk te brengen, in plaats van honderden miljoenen tot miljarden waarmee de voorbeelden konden werken.
Succes is te koop
Ik moet dan altijd denken aan iets wat ooit een uiterst succesvolle Russische onderneemster/investeerder in niet geheel accentloos Engels tegen mij zei, terwijl ze onze aanvraag van € 500.000 met een "big smile" afwees: "It's better to invest hundreds of millions in a bad idea than invest 3 million in a brilliant one that actually should be funded with 20 million". Dat daar een kern van waarheid in zit bewijst bijvoorbeeld ook Rocket Internet: je kopieert iets uit de VS - bijvoorbeeld schoenen kopen op internet - en pompt daar jarenlang gewoon zolang zoveel marketinggeld in dat je je eigen succes vanzelf koopt.
Een ander voorbeeld is bijv. Uber: je abstraheert van enig wetgeving maar zorgt dat je zo'n diepe zakken hebt dat je eerst het publiek tot ambassadeur maakt en vervolgens overal rechtszaken aangaat (met aanvankelijk de publieke "sympathie voor een David tegen een Goliath") om uiteindelijk een beroepsgroep die toch niet heel erg bekend staat als de Goliathen der aarden, op oneerlijke wijze te beconcurreren. Wie is nu David en wie Goliath....
Vanuit consumentenoogpunt is het natuurlijk prachtig dat deze veranderingen te weeg worden gebracht, maar vergeet niet dat deze per saldo (via funding en facilitating) door het nieuwe establishment (Goliath) worden "gekocht" en niet het resultaat zijn van innovatieve ondernemers/challengers (Davids). Als voorbeelden voor echte ondernemers/challengers zijn deze dus niet alleen misplaatst maar ook gevaarlijk als zich dit vertaalt in plannen die op voorbeelden zijn gebaseerd die feitelijk hun succes kopen, linksom of rechtsom. Als deze dan ook nog (mede door die voorbeelden / vergelijkingen) er in slagen om toch hun eerste en mogelijk zelfs tweede ronde gefund te krijgen, weten we allemaal hoe dat gaat eindigen...
The real thing
Waarom in die media en workshops geen voorbeelden van onbekende bedrijven die met een innovatief product een prachtige weg van startup naar scaleup hebben doorlopen. Bedrijven die niet vanaf moment 0 zwaar beladen zijn met vele werknemers en miljoenen funding en het toch is gelukt. Dat zijn de echte Unicorns. Geen scaleup volgens de definitie van het Scale-UP Institute, maar gewoon succesvolle groeiers. Of zoals ik al eens in een andere publicatie schreef: "sophisticated rebels" in plaats van "disruptors".
Reactie schrijven